Şimşek nedir? Yıldırım nedir? Yıldırım düşmesi nedir? Şimşek ve yıldırım arasındaki fark çoğu insan tarafından bilinmez. Şimşek nasıl oluşur? Yıldırım nasıl oluşur? Yıldırım nasıl düşer? Şimşek ve yıldırım farkı günlük hayatta karıştırılabilen bir konudur. Şimşek ve yıldırım oluşumları itibariyle farklı meteorolojik hadiselerdir. İşte şimşek ile yıldırımın oluşma süreci ile şimşek ve yıldırım arasındaki önemli farklar…
Şimşek Nedir?
Şimşek pozitif yüklü bulut ile negatif yüklü bulut arasında oluşan yüksek bir elektrik atlamasıdır. Bu elektrik atlaması bulutlar arasında olur. Kısacası şimşek, elektrik yüklü bir bulut ile diğer bir bulut arasındaki elektrik boşalmasıdır.
Şimşek Nasıl Oluşur?
Yağmur yağması esnasında yere doğru düşmeye başlayan su damlacıkları pozitif (+) elektrik yüküyle yüklenirken, çevresindeki havada negatif (-) yüküyle yüklenir, aşağı hızla düşmeye devam eden yağmur damlası çevresindeki nem ile yoğunlaşarak giderek büyür, damlanın çapı 5,5 mm ye geldiğinde yere düşerken oluşan rüzgar ile ikiye bölünür. Bölünen damlalarda pozitif (+) elektrik yüküyle yüklenir. Ancak bu damlalar yere düşerse şimşek oluşacak kadar gerilim yaratmayacaktır. Bu damlacıklar sürekli yükselip-alçalan hava akımıyla karşılaşırlarsa, pozitif (+) yüklü damlacıklar defalarca düşme, yükselme nedeniyle havadaki elektrik gerilimini inanılmaz boyutlara çıkartır ve diğer negatif (-) yüklü bulutlara elektrik yükünü boşaltarak şimşeği oluşturur. Şimşek saniyede 144.810 kilometre yani neredeyse yarı ışık hızıyla hareket eder. Bu sebeple bir şimşeği başlangıcından sonuna kadar izlemek çok zordur. Şimşek hadisesi neredeyse aynı anda başlar aynı anda biter. Şimşek ile birlikte gök gürleme sesi ise, 3 saniyede yaklaşık 1 kilometre hareket eder. Şimşek sesten 100.000 defa daha hızlıdır. Bu sebeptendir ki gök gürültüsü şimşek hadisesinden sonra duyulur.
Yıldırım Nedir?
Yıldırım negatif yüklü bulut ile pozitif yüklü yer arasındaki oluşan yüksek bir elektrik atlamasıdır. Bu elektrik atlaması genelde yerden buluta doğru olur. Bazı durumlarda ise buluttan yere doğru da olabilir. Kısacası yıldırım, bulut ile yer arasındaki elektrik boşalmasıdır.
Yıldırım Nasıl Oluşur?
Genellikle bulutların yere bakan kısmı eksi yükle yüklü olur. Buluttan düşen damlalar, düşüş esnasında pozitif yükle yüklenmeye başlarlar, bu damlalar yere düşerek yeryüzündeki pozitif gerilimi artırırlar, gerilim en yüksek, zirve boyutlara geldiğinde, negatif yüklü bulut ile pozitif yüklü yeryüzü arasında elektrik boşalması oluşur. Bu elektrik boşalması genelde yerden buluta doğru gerçekleşir. Bazı durumlarda buluttan yere doğru da olabilmektedir. Artı yükle yüklenmiş buluttan düşen damlalar eksi yüklü yer ile buluşurlar, gerilimin en yüksek, zirve noktaya çıkmasıyla, elektrik boşalması gerçekleşir yani yıldırım düşmüş olur. Elektrik boşalması genellikle buluttan yere doğru olur. Pozitif yükün en yoğun olduğu noktadan çıkan yıldırım, negatif yüke doğru giderken genişleyerek farklı yönlere yayılır. Bu hadise yıldırımın sanki yukardan aşağıya doğru düşüyormuş gibi görünmesine sebep olur. Yıldırım düşmesi yaklaşık 1 saniye kadar sürmektedir. Yıldırımın hızı saatte 140.000 km üzerine çıkabilmektedir. Yıldırımının düştüğü yerde elektrik boşalmasıyla birlikte büyük zararlar oluşur. Paratoner ise yıldırım düşmesini önleyemez, sadece elektrik boşalmasıyla oluşabilecek zararları minumum seviyeye indirmeye yarar.
Şimşek ve Yıldırım Farkı
En basit ifadeyle şimşek ve yıldırım farkı aşağıda bulunan resimdeki gibidir.
kaynakça : havaforum